De vier overgebleven Brugse stadspoorten waren een onderdeel van de tweede stadswallen die op het einde van de 13e eeuw werden gebouwd.  Na het verlies van de Vlamingen tegen de legers van de Franse kroon (slag om de Pevelenberg), beval de koning van Frankrijk in 1305 dat de wallen en stadspoorten moesten afgebroken worden opdat de stad zich niet meer zou kunnen verdedigen (verdrag van Athis-sur-Orge).  In de loop van dezelfde eeuw echter werden de wallen herbouwd en voortdurend verbeterd.  De poorten aan de oostzijde (de Kruispoort en de Gentpoort) waren robuuster gebouwd dan de andere omdat deze kant kwetsbaarder was voor vijandelijke aanvallen.  In 1782 beval keizer Jozef II dat de stadswallen moesten verkocht worden (met de bedoeling dat ze uiteindelijk zouden afgebroken worden).  Verschillende stadspoorten werden echter gespaard van dit lot.

Ezelpoort.  In zijn huidige staat, dateert de poort uit 1369.  De eerste Ezelpoort werd gebouwd tijdens de constructie van de tweede verdedigingslinie op het einde van de 13e eeuw.  Deze poort is een zogenaamde waterpoort wat betekent dat ze gebouwd werd op een wal in het kanaal.  Je kan het bereiken via een brug aan weerszijden van de poort.  Het bestaat uit twee stevige ronde torens die verbonden zijn met elkaar door een rechthoekig middelstuk.  Het rechthoekig fronton aan de buitenkant en het poortwachtershuisje werden later aan de stadspoort toegevoegd.

Adres: Ezelstraat (op het kruispunt tussen de Ezelstraat en de Gulden-Vlieslaan)

Gentpoort.  Deze poort ligt op de oude weg naar Gent, waaraan het zijn naam ontleent.  Hij werd gebouwd op het einde van de 15e eeuw op dezelfde plaats waar een voorganger stond uit het einde van de 13e eeuw.  Oorspronkelijk was het een veel groter complex.  Net zoals de Kruispoort, had deze poort een bijkomende voorpoort die op een afzonderlijke wal in het kanaal stond en die te bereiken was via ophaalbruggen.  Om het kanaal meer geschikt te maken voor scheepvaart, moest het wijder gemaakt worden.  Dit betekende dat de voorpoort moest afgebroken worden (midden van de 18e eeuw). 

Randverhaal: baljuw Pieter Lanchals bestuurde Brugge in naam van keize Maximiliaan van Oostenrijk tot aan zijn door in 1488.  Hij deed dit met harde hand.  Tijdens een opstand van de steden tegen de keizer werd Lanchals gevangengenomen en berecht.  Hij werd schuldig bevonden en ter door veroordeeld.  Zijn hoofd werd op een piek geplaatst aan de Gentpoort terwijl zijn lichaam werd begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. 

Adres: Gentpoortstraat (op het kruispunt van de Gentpoorstraat met de Boninvest en de Gentpoortvest)

Kruispoort.  In zijn huidige staat, gaat deze poort terug tot het begin van de 15e eeuw (start constructie in 1401), dezelfde periode dat ook de Gentpoort en de voormalige Katelijnepoort werden herbouwd.  Gedurende zijn bestaan zijn er verschillende wijzigingen aan de poort gebeurd.  Oorspronkelijk was het een veel groter complex bestaande uit de nog bestaande hoofdpoort en een inmiddels verdwenen voorpoort die op een aparte wal in het kanaal was gebouwd.  Het geheel had acht torens, twee bruggen en een stenen muur voor extra bescherming die verder overging in de aarden omwalling.  De poort kon afgesloten worden met een valhek en een ophaalbrug.  Tegenwoordig bestaat enkel nog de hoofdpoort, maar niettemin is het nog steeds een indrukwekkend zicht.  De naam van de poort verwijst naar de nabijgelegen gemeente Sint-Kruis, dat zich aan de buitenkant van het kanaal bevindt.

Adres: Langestraat 191 (op het kruispunt van de Langestraat met de Kruisvest en de  Kazernevest)

Smedenpoort.  Deze poort vertoont heel wat gelijkenissen met een andere overgebleven stadspoort, namelijk de Ezelpoort.  Beide werden in dezelfde periode gebouwd (Smedenpoort in 1368).  Een nieuw bovenstuk werd aan de poort toegevoegd in 1615.  In 1944 werd de poort ernstig beschadigd door een ontploffing, waarna het in 1948  grondig werd gerestaureerd.  In 2009 werd de poort nogmaals grondig gereinigd en kreeg het zijn oker kleur.  De naam refereert naar de Smedenstraat.

Adres: op het einde van de Smedenstraat (op het kruispunt van de Smedenstraat met de Buiten Boninvest)

Dampoort.  Hoewel de Dampoort niet meer bestaat (afgebroken in 1871), is het toch de moeite om het te vermelden omdat het het grootste bolwerk was van het middeleeuwse Brugge.  De Dampoort was een complex dat bestond uit niet minder dan drie verschillende poorten die met elkaar verbonden waren: de Speipoort, de Sint-Niklaaspoort en de Sint-Lenaartspoort.  Het is niet verwondelijk dat dit complex het meest indrukwekkende militaire steunpunt van de stad was gezien dit de plaats was waar schepen de stad konden binnenvaren.  Het poortcomplex had niet alleen militair van belang maar het speelde ook een belangrijke commerciële rol.  Een stuk van één van de ronde torens is het enige zichtbare overblijfsel van dit ooit indrukwekkende geheel.

Adres: Sasplein

Foto 1: Ezelpoort
Foto 2: Gentpoort
Foto 3: Kruispoort