Algemeen.  Philippine is een klein plaatsje aan de Belgisch-Nederlandse grens en is voornamelijk gekend voor één iets: mosselen!  Philippine is de mosselhoofdstad en daar zul je niet naast kunnen kijken door de verschillende mosselrestaurants in het centrum.  Vooral tijdens het mosselseizoen (traditioneel van eind augustus tot april) kan het hier heel druk zijn; hele busladingen liefhebbers komen dan naar dit plaatsje om zich tegoed te doen aan deze lekkernijen van de zee.  Honderden kilo's worden hier dan dagelijks in stomende potten geserveerd op de typisch Philippiense of andere wijze.  Het hoogtepunt van de mosselgekte zijn de mosselfeesten die plaatsvinden tijdens het laatste volle weekend van augustus.  Maar hoe komt het dat Philippine de mosselhoofdstad is?  In de verste verte is hier geen zee te bespeuren.  Dat klopt, het stadje ligt meerdere kilometers van de zee verwijderd, maar wie zich een beetje verdiept in de geschiedenis van het plaatsje zal merken dat dit niet altijd zo is geweest.  En het is nog niet eens zo heel lang geleden dat de laatste mosselboot hier zijn kostbare lading loste.

Het ontstaan van Philippine.  Het plaatsje werd gesticht in 1505 door Hiëronymus Lauweryn, de heer van het nabij gelegen Watervliet (in België).  Hij kreeg toestemming voor het inpolderen van een stuk land en voor het oprichten van een havenstadje door de toenmalige graaf van Vlaanderen, Philips de Schone.  Als eerbetoon aan de graaf kreeg het stadje zijn naam.  Philippine lag toen aan de Braakman, een brede inham die rechtstreeks toegang gaf tot de Westerschelde.  Door de Braakman was de haven beschermd tegen de zwaarste stormen.  Het was een ambitieus en veelbelovend project en het doel was om van het nieuw gestichte stadje een grote haven te maken.  Zover is het echter nooit gekomen want de 80-jarige oorlog (1568 - 1648) en later ook de verzanding van de Braakman hebben daar een stokje voor gestoken.

Tijdens de 80-jarige oorlog.   Deze oorlog was het gevolg van de opstand in de Nederlanden tegen de Spaanse kroon, die toen regeerde over de Nederlanden.  De uitslag van deze oorlog legde de basis voor wat later Nederland zou worden; de Zuidelijke Nederlanden bleven onder Spaans gezag.  Bij het begin van de opstand lag Philippine in het door Spanje gecontroleerde deel van de Nederlanden.  In 1583 liet de hertog van Parma, Alexander Farnese, een schans bouwen in Philippine ter bescherming van het Vlaamse binnenland tegen de watergeuzen. 

In 1600 vingen de Noordelijken een expeditie aan tegen de kapers van Duinkerke die grote schade toebrachten aan hun vloot.  Tot Duinkerke zijn ze niet geraakt omdat ze onderweg gestopt werden door een Spaans leger.  Dit leidde tot de belangrijke slag bij Nieuwpoort die weliswaar gewonnen werd door de Noordelijken maar ook het einde betekende van dergelijke infiltraties ver in vijandelijk gebied.  Bij deze expeditie landde Maurits van Nassau met zijn vloot in Philippine.  Tegen dergelijke overmacht kon de Spaanse schans niets beginnen en ze werd dan ook zonder slag of stoot prijsgegeven.  Later heroverden de Spanjaarden wel terug de schans.

In 1633 werd de schans opnieuw ingenomen door het Noordelijke leger.  De Spanjaarden probeerden Philippine terug te nemen maar moesten hun poging staken.  Het stadje werd versterkt tot een vesting met bastions en ravelijnen.  In 1635 probeerden de Spanjaarden het opnieuw maar ook nu was het tevergeefs.  Later verloor de vesting haar nut en werd ze ontmanteld.  Tegenwoordig is die zo goed als verdwenen.

Ontwikkeling tot mosselhoofdstad.  In de 19e eeuw werd de visserij in Philippine steeds belangrijker.  Toen ook mosselen steeds populairder werden, vestigden zich steeds meer mosselkwekers in het stadje.  Ondertussen werden de Zeeuwse mosselen in grote hoeveelheden uit Philippine uitgevoerd naar België en zelfs Frankrijk.  Het inpolderen van land zorgde er echter voor dat de Braakman steeds meer verzandde en de haven steeds moeilijker te bereiken was.  Om dit te verhelpen werd een kanaal gegraven tussen de haven en dieper water; dit kanaal werd in 1900 feestelijk ingehuldigd.  De mosselproductie bereikte haar hoogtepunt net voor de Eerste Wereldoorlog.  De verzanding was echter niet te stoppen en na de Tweede Wereldoorlog werd de haven opgeheven.  In 1952 volgde dan de doodsteek met het afdammen van de Braakman.  De mosseltraditie en de reputatie van Philippine was toen al gevormd en daar kunnen we nu nog steeds van genieten.  De vele mosselrestaurants zijn daar het levende bewijs van.

Andere bezienswaardigheden.  Mosselen zijn overduidelijk het belangrijkste voor Philippine.  De mosselfontein is daar dan ook een logisch gevolg van.  Daar niet ver vandaan staat ook nog een grenspaal uit 1770.  Het voormalige stadhuis dateert uit 1869.   

Hoe in Philippine raken?  Eigen vervoer is aangewezen.  Parkeren is normaal gezien geen probleem.  

Info.  Er is geen toeristische dienst in Philippine maar op verschillende plaatsen staan er borden met interessante informatie over de geschiedenis, cultuur en natuur van de streek.

Links
- www.mosselstad.nl: website van mosselstad Philippine.

Foto 1: Het Philipsplein met op de achtergrond de Heilige Maria Hemelvaartkerk
Foto 2: Het voormalige stadhuis van Philippine
Foto 3: De mosselfontein